विराटनगर । गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गरि विद्यार्थी र अभिभावको रोजाइमा परेको विराटनगरस्थित शिक्षादीप कलेजका विद्यार्थीहरुले भारतको सिलगुडीस्थित नर्थ बेङ्गालको साईन्स सेन्टर अवलोकन गरेका छन् । उनीहरुले पढाइमा सिकेको कुरा प्रत्यक्ष रुपमा व्यवहारमा उतार्न कक्षा ११ मा कम्प्युटर साइन्स अध्ययन गर्दै आएका विद्यार्थीहरुलेसाइन्स सेन्टर अध्ययन अवलोकन गरेका हुन् ।

विज्ञान संकायका लिएर अध्ययन गरेका विद्यार्थीहरुको लागि विज्ञान केन्द्र हुन अनिवार्य हो । उनीहरुले पढेको कुरा व्यवहारिक रुपमा अभ्यासको लागि ल्याब आवश्यक पर्दछ । तर, नेपालमा विज्ञान सेन्टर नुहँदा विज्ञान संकाय लिएर अध्ययन गर्दै आएका विद्यार्थीहरु छिमेकी मुलुक भारतको सिलगुडीस्थित साइन्स सेन्टर जान बाध्य भएका छन् । त्यसैले शिक्षादीपका विद्यार्थी र शिक्षकहरुले सके देशभरीको सहरमा नभए सात प्रदेशहरुमा राज्यले एउटा साइन्स सेन्टर खोल्नुपर्ने माग राखेका छन् ।
नेपालमा भरपर्दो रुपमा साइन्स सेन्टर नहुदा विद्यार्थीहरुलाई लिएर भारतको सिलगुडी प्रत्येक वर्ष जानुपर्ने अवस्था रहेको शिक्षादीप कलेजका प्रिन्सिपल ज्ञानबहादुर खड्काले बताए ।

‘साइन्सका धेरै सम्भावना रहेको छ । साइन्स सेन्टर नेपालमा छैन । विद्यार्थीहरुलाई ११ र १२ विद्यार्थीले साइन्स पढ्ने गरेका छन् । विद्याथीहरुले किताबी ज्ञान मात्रै लिएका हुन्छन् । त्यो भनेको थेउरीकल हो । उनीहरुलाई प्राकिटल अभ्यास गराउनको लागि साइन्स सेन्टर आवश्यक पर्दछ । त्यो नेपालमा छैन । तेही भएर ५÷७ घण्टाको यात्रा गरेर छिमेकि मुलकु भारतको सिलगुडीमा आउनु पर्ने अवस्था छ,’ प्रिन्सिपल खड्काले भने, ‘ साइन्स सेन्टरमा विद्यार्थीले कितावी ज्ञान यहाँ आएपछि व्यवहारिक रुपमा प्रत्यक्ष हेर्न पाउँछन् । कम्प्युटर साइन्स लिएर अध्ययन गरेका विद्यार्थीहरुलाई हामी प्रत्येक वर्ष यहाँ आउनुपर्ने बाध्यता रहेको छ । त्यो पनि लाखौं रुपैयाँ खर्च हुने गरेको छ । फिजिक्समा पढेका कुराहरु प्राटिकल रुपमा अभ्यास र ज्ञान आर्जन गर्नको लागि हामीले एक दिने अध्ययन अवलोकन भम्रणमा लैजाने गरेका छौं ।’

राज्यले साइन्स सेन्टर नेपालको ७ प्रदेशको शहरहरुमा राख्नु पर्ने उनले माग राखे । ‘विज्ञान पढदै गरेका विद्यार्थीहरुले साइन्स सेन्टरको नाममा विदेश पैसा खर्च गर्न नपरोस भन्ने हाम्रो मान्यता हो । विद्यार्थीहरुले स्वदेशमै साइन्स सेन्टरमा गएर अभ्यास गर्न सक्नुपर्दछ । भारत सरकार अन्र्तगत सिलगुढीमा रहेको साइन्स सेन्टर रहेको हो । नेपालमा पनि यसरी खोल्न सकिन्छ । सक्दा प्रत्येक सहरमा खोल्नुपर्दछ । नभए प्रदेश प्रदेशमा एउटा साइन्स सेन्टर र आइटि ल्याब सरकारले स्थापना गर्न जरुरी छ,’ उनले भने ।
किताबी ज्ञानलाई व्यावहारिक रुपमा अभ्यास गर्दै अवलोकन गर्न पाउँदा पढाइमा सहजता भएको कक्षा ११ मा कम्प्युटर विज्ञान लिएर पढदै गरेकी छात्र प्रतिक भट्टराईले बताए । विद्यालयको पाठ्याक्रममा पढेको विभिन्न विषयलाई प्राक्टिकल रुपमा देख्ने अवसर पाएको कारणले पढाइमा थप सहजता भएको उनले बताए । साईन्स सेन्टरमा विद्यार्थीहरुले अन्तरिक्ष र खगोल विज्ञान, डिजिटल तारा मन्डल तथा अन्य विज्ञान विषयका आकर्षण ग्यालरी, विज्ञान पार्कहरुको अवलोकन गरेको शिक्षादिप कलेजका भौतिक शास्त्र र फिजिक्स शिक्षक दयानन्द सिंहले बताए ।
‘पाठ्यक्रममा भएका विषय वस्तुलाई विज्ञानसँग सम्बन्धीत रहेकाले यहाँ प्राक्टिकल रुपमा अध्ययन तथा अवलोकन गर्दा धेरै कुराहरुको ज्ञान हासिल भएको छ,’ उनले भने , ‘साइन्स सेन्टरमा तारा मन्डर हेरियो । जुन हामीले पाठ्यक्रममा पढेका थियौ । हामीले पढेको कुरा यहाँ आएर अभ्यास गर्न पाउँदा निक्कै उत्साहित भएका छौं ।’
शिक्षादिप कलेजमा कम्प्युटर साईन्स अध्ययनरत कक्षा ११ का ३ सय बढी विद्यार्थीलाई नर्थ बेङ्गालको साईन्स सेन्टरमा विज्ञान सम्बन्धी अध्ययन तथा अवलोकन गरेका हुन् ।