विराटनगरस्थित विराट नर्सिङ होम भित्र रहेको विराट इन्टरनेशनल डाईग्नोष्टिक ल्याब प्रालि अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त ल्याव हो । बायोर्याडसँग आवद्ध भएर सर्टिफाइड प्रयोगशाला भएकोले गुणस्तरीय सेवाप्रति पछिल्लो समय सर्वसाधारणको विश्वास बढेर गएको छ । विराटको प्रयोगशाला दुइ दशकभन्दा बढी पुरानो संस्था हो ।

विराटको ल्याब त्यस्तो ल्याब हो, जहाँबाट तयार हुने अधिकांश रिपोर्ट डाक्टरले भेरिफाइ गर्छन् । नयाँ टेक्नोलोजी र अटोमेटेड मेसिनबाट ल्याब परीक्षण हुने गरेको कारणले यहाँको प्रयोगशालामा विरामीको पहिलो रोजाइमा पर्ने गरेको छ । विराटको ल्याब आईएसओ र बायोर्याड सर्टिफाइड प्रयोगशाला हो । यसै विषयमा न्यूज विराट डटकमले विराट इन्टरनेशनल डाईग्नोष्टिक ल्याब प्रालिका प्रशासन प्रमुख अमित कुसवाहासँग गरिएको संक्षिप्त कुराकानी :

ल्याबहरूमा टेक्निसियनको साइन राखेर रिपोर्ट दिइन्छ भन्ने विरामीको जनगुनासो रहेको छ । विराटको ल्याबले कसरी विरामीलाई रिपोर्ट दिइने गरेको छ ?

– विराट इन्टरनेशनल डाईग्नोष्टिक ल्याब प्रालि बायोर्याड र आइएसओ सँग आवद्ध भएर सर्टिफाइड प्रयोगशाला भएका कारण समेत यसको गुणस्तरीय सेवाप्रति पछिल्लो समय सर्वसाधारणको विश्वास बढेको छ । विराटको ल्याब त्यस्तो ल्याब हो, जहाँबाट तयार हुने अधिकांश रिपोर्ट डाक्टरले भेरिफाइ गर्छन् । धेरैमा टेक्निसियनको साइन राखेर रिपोर्ट दिइन्छ होला । तर, यहाँ डाक्टरले भेरिफाइ गर्छन् । हामीसँग प्याथोलोजिष्ट छन् । एक जना माइक्रोबायोलोजिष्ट सहितको ९० जनाको टिमले विराटको ‘बी क्याटेगोरी’ मा देशकै नमूना प्रयोगशाला बनाउने महत्वपूर्ण सफलता हात पारेको छ ।
उच्च गुणस्तर कायम गरेकै कारण विराटको प्रयोगशालाबाट वार्षिक हजारौँले सेवा लिने गरेका छन् । विराटले आफ्नो ल्याब्रोटोरीको क्वालिटी कन्ट्रोलमा जति ठूलो लगानी गरेको छ, अरुले सायदै गरेका होलान । यही कारण पनि हामीले दिने रिपोर्ट सधैँ अब्बल हुन्छ । सेवाग्राहीको फिडब्याक पनि राम्रो छ ।

धरैका ल्याबको रिपोर्ट फरक–फरक आउने गरेको छ । विराट इन्टरनेशनल डाईग्नोष्टिक ल्याबले क्वालिटी कन्ट्रोल कसरी गरेको छ ?

– विराट नर्सिङ होमको ल्याबले सरकारले तोकेको मापदण्ड पुरा गरेको छ । यस बाहेक हामीले अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड पनि पुरा गरेर प्रयोगशाला संचालनमा ल्याएका छौं । पर्याप्त र फराकिलो ठाउँ हुनुपर्ने, अनुकूल वातावरणमा मसिनहरु राख्नुपर्नेजस्ता सामान्य मापदण्ड पनि पूरा नगर्ने ठाउँमा ल्याब परीक्षण गर्न जाँदा सही रिपोर्ट नआउनसक्छ । आईएसओले बनाएको मापदण्डअनुसार विराटको ल्याब्रोटोरीमा काम हुन्छ । प्रत्येक दिन, प्रत्येक हप्ता र प्रत्येक महिना क्वालिटी कन्ट्रोल र जाँचको काम हुन्छ । हाम्रा मसिनले निकालेको भ्यालू ठीक छ वा छैन भनेर प्रत्येक दिन जाँच गरेर हेर्छौँ । यो क्रममा कुनै मसिनले ठीक भ्यालु निकालेको छैन भने पहिला नै थाहा हुन्छ । डेटामा पनि उत्तिकै काम हुन्छ ।

इन्टरनलसँगै एक्सटर्नल क्वालिटी कन्ट्रोलको काम पनि हुन्छ । त्योचाहिँ प्रत्येक महिना हुन्छ । एक्सटर्नल क्वालिटी कन्ट्रोल (अमेरिकाको बायोर्याड) प्रत्येक महिना स्याम्पल पठाउँछ । त्यसलाई हामीले मसिनमा रन गर्छौँ, डेटा अनलाइनबाट सबमिट गर्छौँ । नेपालका धेरै ल्याबहरुबाट उत्पादन भएको डेटा समेत राखेर थर्ड पार्टीले मिन भ्यालु निकाल्छ । मेरो रिजल्ट अरुसँग कत्तिको फरक आयो भन्ने कुरा समेत हेरेर गुणस्तरीयता कायम गरिन्छ । एक्सटर्नल र इन्टरनल क्वालिटी कन्ट्रोलपछि मात्रै ल्याब रिपोर्ट बिरामीको हातमा पुग्ने गर्छ । कुनै रिपोर्टमा केही अस्वाभाविक जस्तो देखियो भने त्यसको अलग्गै म्यानुअल जाँच हुने गरेको छ । मेसिनले दिएको भ्यालू हरदम चेक भइरहन्छ । यसकारण समेत हामीले लामो समयदेखि लगातार गुणस्तरीयता पूर्ण रुपमा कायम गराउने सफलता पाइरहेका छौँ ।

ल्याबमा नमूना परीक्षणको लागि कस्तो उपकरणहरू रहेको छ ?

– विराटनगरको विराट इन्टरनेशनल डाईग्नोष्टिक ल्याबमा नमूना परीक्षणका लागि प्रयोग हुने सबै उपकरणहरु अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका रहेका छन् । मसिन ल्याउनेबित्तिकै त्यसलाई चलाएर त्यहाँबाट आउने रिपोर्ट बिरामीलाई दिइन्न । मसिनलाई समेत केही दिनसम्म ट्रायलमा राखेर हेरिन्छ । केही प्यारामिटर्सहरु पूरा गरिन्छ र हामी ढुक्क भएपछि मात्र त्यसलाई पूर्ण सञ्चालनमा ल्याई रिपोर्टहरु बनाउन थाल्छौँ । क्वालिटी कन्ट्रोलका प्यारामिटरहरु पास नभएसम्म हामी रिपोर्ट नै दिँदैनौँ । प्याथोलोजीको सम्पूर्ण सेवाहरु छन् । गुणस्तरीय सेवा दिने अल्ट्रासाउण्ड र इको, रहेको छ । ब्रेस्ट क्यान्सर पत्ता लगाउने म्यामोग्राफी पनि यहाँ रहेको छ । त्यसको लागि हामीले नयाँ मेसिन ल्याएको छ । ६४ स्लाइस सिटी स्क्यान, १.५ टेस्लाको एमआरआइ, डिजिटल ए–क्सरे रहेको छ । ओपीजि र सेफ्लोमेट्रि उपकरण पनि आएको छ । यस्तै इसिजी, इइजी, इन्डोस्कोपी, कोलोनोस्कोपी, टिएमटी, एफएनएसीलगायतका उपकरणहरुबाट सेवा प्रदान गरिदै आएको छ । बोनडेनसिटी मेसिन पनि ल्याउने तयारी गरिएको छ ।

सेम्पल कलेक्सनको लागि संङ्कलन केन्द्र स्थापना गर्नुभयो । कहासम्म विस्तार गर्ने योजनामा हुनुहुन्छ ?

– बिरामीलाई स्थानीय स्थरमा घरमै बसेमा विराट नर्सिङ होमभित्रको ल्याब सेवा दिने उद्देश्यले रगत संकलन केन्द्र स्थापना भएको हो । अहिले सुनसरीको इनरुवामा रगत सङ्कलन केन्द्र स्थापना भएको छ । विस्तारै सुनसरीको इटहरी, धरान, झापा र सप्तरीहुँदै कोशी प्रदेशभरी विस्तार गर्ने योजना रहेको छ ।
विराट इन्टरनेशनल डाईग्नोष्टिक ल्याबले आधिकारिक रूपमा सङ्कलन केन्द्रहरू स्थापना गर्दछ । स्थापना गरेको केन्द्रहरूमा बिरामीले रगत दिएपछि त्यो स्याम्पल कलेक्सन विराटमा आइपुग्छ । यहाँ परीक्षण गरेपछि रिपोर्ट सङ्कलन केन्द्रमा पनि जान्छ । बिरामीको सहजताको लागि हामीले रिपोट वाटसप र अनलाइनमा पनि राख्ने गरेका छौँ ।
सङ्कलन केन्द्रसम्म आउन नसक्ने बिरामीको लागि स्वास्थ्यकर्मी परिचालन गरेर घरमा पुगेर पनि स्याम्पल सङ्कलन गर्ने गरिएको छ । विराट नर्सिङ होमको तीन किलोमिटर वरीपरि सेम्पल कलेक्सन घरमै पुगेर दिने गरेका छौं ।