विराटनगर । संघीया मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्री अमनलाल मोदीको पहलमा आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा पर्ने मोरङको बेलबारी नगरपालिका – ५ कसेनीस्थित बाढीले बगाएको लोहन्द्रा खोलामा पक्की पुल र साइफन बनेपछि स्थानीयमा खुसियाली छाएको छ । सुनसरी–मोरङ सिँचाइ आयोजनाको लोहन्द्रा खोलास्थित साइफन र पुल बाढीले बगाएको ६ वर्षपछि निर्माण पुरा भएर संचालनमा आएपछि स्थानीयमा खुसियाली छाएको हो ।
उक्त पुल र नहर बनेसँगै लोहन्द्रा खोलाबाट पूर्वको १४ हजार हेक्टर जमिनमा सिंचाई सुविधा पुग्ने भएको छ । यसअघि पुल र नहर बगाएसँगै उक्त जमिनमा सिंचाईको समस्या थियो । पुल र नहरको उद्घाटन पछि त्यस क्षेत्रका किसान तथा सर्वसाधरण खुसी भएका छन् ।
लोहन्द्रा खोलामा पक्की पुल निर्माण भएपछि बेलबारी नगरपालिकासहित छिमेकी पालिकाहरु कानेपोखरी र ग्रामथानको कृषी उत्पादन विराटनगरको बजारमा लैजान सजिल्लो भएको बेलबारी – ५ कसेनीका कृषक कृष्ण खवासले बताए ।

२०७४ सालको बाढीले बगाएको लोहन्द्र खोलाको पुल र सुनसरी मोरङ सिंचाई आयोजनाको नहरको उद्घाटन भएको छ । पुल र नहर बगाएको ६ बर्षपछि ३४ करोड ९ लाख रुपैयाँको लागतमा पुल निर्माण सम्पन्न भएको हो । उक्त पुल र नहरको मंगलबार संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्री अमनलाल मोदीले उद्घाटन गरे ।

उक्त पुल र नहर बनेसँगै लोहन्द्रा खोलाबाट पूर्वको १४ हजार हेक्टर जमिनमा सिंचाई सुविधा पुग्ने भएको छ । यसअघि पुल र नहर बगाएसँगै उक्त जमिनमा सिंचाईको समस्या थियो । पुल र नहरको उद्घाटन पछि त्यस क्षेत्रका किसान तथा सर्वसाधरण खुसी भएका छन् ।
सुनसरी मोरङ सिंचाई आयोजनाका निर्देशक भिलानन्द यादवका अनुसार १५३ मिटर लम्बाइको पुलमा ६ वटा स्प्यान रहेको छ । १६ मिटर गहिराइबाट उठाएको र १ डायमिटरमा रहेको पुल हाइवे स्टेण्डरमा बनाइएको हो ।
पुल र नहर निर्माणको लागि कूल लागत अनुमान ४७ करोड ३२ लाख थियो । निर्माण सम्झौता निर्माण व्यवसायी आशिष स्वामिनारायण आशिर्वाद जेभी धरान १० सँग २०७६ सालमा भएको हो । पुल निर्माण सम्पन्न गर्नुपर्ने समय २०८० को भदौ अन्तिम समयसम्म थियो । लगभग अढाई तीन महिना अगाडिनै पुल र नहर सम्पन्न भएको निर्देशक यादवले बताए । सम्झौता अवधि अगावै लोहन्द्रा साइफन र पुल निर्माण गरे वापत आयोजनाको तर्फबाट निर्माण व्यवसायी सन्तोषकुमार बस्नेतलाई मन्त्री मोदीले सम्मानसमेत गरेका छन् ।

सुनसरी मोरङ सिंचाई आयोजनाले ६८ हजार हेक्टर (करिब १ लाख विगाहा) क्षेत्रफलमा खेती गर्न सिंचाई सुविधा पुर्याउँदै आएको छ । ५० वर्षभन्दा अगाडि योजना निर्माण सम्पन्न भइसकेको जनाउँदै निर्देशक यादवले पुराना संरचना धेरै जिर्ण भइसकेको बताए । धेरैजसो संरचना इँटाले बनाएको कारण यसको पुनःनिर्माण गर्नुपर्ने अवस्था देखिएको उनले बताए । आजसम्म नेपालमा सिंचाई भइरहेको योजनामध्ये यो आयोजना सबैभन्दा ठूलो हो ।
इन्टेकबाट प्रतिसेकेण्ड ६० क्यूमेक क्षमतामा पानी आउने यादवले बताए । नरहको क्षमता ५२ क्यूमेक प्रतिसेकेण्ड हो । अहिले ५० देखि ५५ क्यूमेकसम्म चलाइरहेको बताउँदै निर्देशक यादवले हिउँदमा ३५ देखि ४० क्यूमेकसम्म चलेको बताए । यद्यपि हिउँदमा पूर्ण क्षमतामा चलाउनका लागि कोशीमा पानीको स्रोतमै कम भइरहेकोले सफल हुन नसकेको उनले बताए । सुनसरी मोरङ सिंचाई आयोजना कोशी सम्झौता अन्तर्गत सन् १९५४ सालबाट निर्माणको काम अगाडि बढेको थियो ।