विराटनगर । निर्वाचन परिणाम आउने क्रम अन्तिम समयमा पुगेसँगै प्रदेश १ को सरकार कस्तो बन्ला भन्ने चर्चा सुरु भएको छ । कुनै पनि दलको स्पष्ट बहुमत नआएको अवस्थामा फेरि पनि मिलीजुली सरकार बन्ने अवस्था आएको छ । सत्तारुढ गठबन्धनमा आबद्ध दलहरु मिलेर मात्रै पनि सरकार बन्न सक्ने संकेत देखिएको छैन ।
एमालेसहितको अर्को गठबन्धनको पनि यस्तै अवस्था छ । सरकार बनाउनका लागि दुबै पक्षलाई अरु दलको सहयोग आवश्यक पर्ने देखिएको छ ।
संघीय संसददेखि अन्य ६ वटै प्रदेशमा सत्ता गठबन्धनको बहुमत पुग्ने अनुमानकाबीच प्रदेश १ मा भने अन्यौल कायमै छ । जसका कारण सत्ता गठबन्धन दलमा छटपटि सुरु भएको छ ।
५६ वटा प्रदेश निर्वाचन क्षेत्रमध्ये सार्वजनिक भएको ५५ वटा निर्वाचन क्षेत्रको परिणाममा सत्ता गठबन्धन केही सिटले अगाडि छ । तर, समानुपातिक मतमा एमाले र राप्रपाले लिएको अग्रताले सत्तापक्ष झस्किएको हो । सुनसरीको क्षेत्र नम्बर ३ (२) मा तगणना जारी छ । उक्त क्षेत्रमा एमालेले जितेको खण्डमा प्रत्यक्षमा एमाले–राप्रपा–जसपाको गठबन्धनको सिट संख्या २७ पुग्नेछ । यो समाचार तयार पार्दासम्म भने एमालेका उम्मेदवार रामदेव यादवले अग्रता लिएका छन् । काँग्रेसका उम्मेद्वार विन्देश्वर यादवलाई २१२ मतले पछि पार्दै एमाले उम्मेद्वार यादव अगाडी भएका हुन् । यादवले १० हजार ७५० मत ल्याएर अग्रता कायम राख्दा उनका प्रतिस्पर्धी विन्देश्वरले १० हजार ५३८ मत ल्याएर पछ्याउँदैछन् ।
काँग्रेसका उम्मेद्वार विजयी भए सत्ता गठबन्धनले प्रत्यक्षमा ३० सिट जित्ने देखिन्छ । यता सत्ता गठबन्धन दलहरु नेपाली काँग्रेस, नेकपा (माओवादी केन्द्र) र नेकपा एकीकृत समाजवादीले प्रत्यक्षमा २९ सिट जितिसकेका छन् ।
प्रदेशमा सरकार गठनका लागि आवश्यक संख्या ४७ चाहिन्छ । ९३ सदस्यीय प्रदेश १ प्रदेशसभामा ५६ प्रत्यक्ष र ३७ समानुपातिक प्रणालीमार्फत प्रदेश सांसद चुनिँदैछन् । प्रदेशसभामा प्रत्यक्षतर्फ २ सिटको अन्तर भएपनि समानुपातिक तर्फको मतमा देखिएको अग्रताले एमाले–राप्रपा–जसपाको गठबन्धनले बहुमत पाउने देखिन्छ ।
प्रदेश १ मा समानुपातिक मतमा एमाले पहिलो छ । कूल सदरमत १७ लाख १० हजार ९९७ मत गणना हुँदा सोमबार साझसम्म एमालेले ५ लाख ९८ हजार १८० मत ल्याएको छ । दोस्रो स्थानमा रहेको नेपाली काँग्रेसले ५ लाख १ हजार ७०३, राप्रपाले तेस्रो स्थानमा उक्लँदै १ लाख ८२ हजार ८९८मत पाएको छ । चौथो स्थानमा झरेको माओवादी केन्द्रले १ लाख ६७ हजार ६२६, जसपाले ५५ हजार २७६ मत पाएको छ । अन्य पार्टीहरुले थ्रेस होल्ड अर्थात् १ दशमलव ५ प्रतिशत मत कटाएका छैनन् ।
अहिलेको समानुपातिक मतप्रतिशतको आधारमा नेकपा एमालेले १४, नेपाली काँग्रेसले १२, राप्रपा र माओवादी केन्द्रले ४–४ वटा, जसपाले २ र नेकपा एसले १ वटा सिट पाउने देखिन्छ । त्यही आधारमा अन्तिम परिणाम आए एमाले, राप्रपा र जसपाको गठबन्धनलाई समानुपातिक सिट २० वटा हुन्छ । प्रत्यक्षमा २६ सिट (सुनसरी ३ (२) काँग्रेसले जितेको खण्डमा) रहेको एमाले नेतृत्वको गठबन्धनले २० सांसद समानुपातिकबाट थप गरे उसको संख्या ४६ पुग्ने देखिन्छ ।
यता सत्ता गठबन्धनको भने सुनसरी ३ (२) काँग्रेसले जितेको खण्डमा प्रत्यक्षमा ३० भएसँगै समानुपातिक १७ सिट थप गर्दै ४७ सिट पुर्याउन सक्छ । सुनसरी ३ (२)को मतपरिणामले पनि सत्तापक्षको गठबन्धन या एमाले गठबन्धनमध्ये कसले सरकार कसले बनाउँछ भन्ने केहीहदसम्म निर्धारण हुने देखिन्छ ।
यसपटक बहालवाला मुख्यमन्त्री, प्रदेशका मन्त्रीहरु अनि पहिले संघीय संसदमा प्रतिनिधित्व गरिसकेका नेताहरु पनि मुख्यमन्त्री बन्ने योजनासाथ प्रदेशसभा सदस्यमा निर्वाचित भएका छन् ।
कांग्रेसबाट मुख्यमन्त्रीका लागि केन्द्रीय सदस्य अमृत अर्याल, विराटनगर महानगरका पूर्वमेयर भीम पराजुली, प्रदेश १ समितिका सभापति उद्वव थापा, हालका आन्तरिक मामिला तथा कानुनमन्त्री केदार कार्कीलगायत चर्चामा छन् ।
प्रदेश सभापति थापाको नाम कांग्रेसको समानुपातिक सूचीको १ नम्बरमा छ ।
यसैगरी माओवादी केन्द्रबाट आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री इन्द्रबहादुर आङ्बो, मुख्यमन्त्रीका लागि चर्चामा छन् । हालका मुख्यमन्त्री एकीकृत समाजवादीबाट राजेन्द्र राई पनि दोहोरिन चाहन्छन् । एमालेबाट मुख्यमन्त्रीमा हिक्मत कार्कीको नाम चर्चामा रहेको छ ।