विराटनगर, बैशाख २१–मोरङको रतुवामाई नगरपालिकामा रसायनिक मल अभाव भएपछी कृषकहरु यतिबेला चिन्तीत बनेका छन् । धान जोन र मकैको ब्लक क्षेत्र रहेको सो नगरपालिकामा कृषकहरु यतिबेला रासायनिक मल नपाएर हैरान भएका हुन् । चैते धान रोपाईँसँंगै सुरु भएको देशव्यापी बन्दाबन्दीका कारण मल अभाव भएपछी धेरैले रासायनिक मल नहाली धान रोपेका छन् । मकै खेतिलाई पनि मल हाल्न ढिलो भइसकेको छ ।
यदाकदा सहकारी संस्था र कृषि पसलले ल्याउने गरेको मलमा हारालुछ हुने गरेको छ । रतुवामाई–९ इटहरास्थित कृषि सहकारी संस्था लिमिटेडले ल्याएको एक गाडी यूरिया मल वितरण ग¥यो । तर, लाइनमा बसेका आधा जति कृषकले मल पाउन सकेनन् ।
संस्थाले मल बितरण गर्ने सूचना गरेपछि कृषकहरु राति १ बजेदेखि नै लाइनमा बसेका थिए । बिहान ७ बजेदेखि वितरण गर्न थालिएको यूरिया ११ बजे सम्ममा सकियो । आधा कृषकले मल पाए, आधा रित्तै फर्किए ।
मल नपाएर निरास हुदै घर फर्कँदै गरेका स्थानीय राजकुमार पाण्डेले भने ,‘यूरिया हाल्न नपाई यसपालिको धान पसाउने भयो । यतिवेला मल हालिएन भने उत्पादन घट्ने निश्चीत छ । मल अभाव भएपछी सवैलाई चिन्ताले सताएको छ ।’
सो संस्थाबाट मल लिन लाइन लागेका ३ सय जनालाई २५ किलोका दरले १ सय ५० बोरा यूरिया वितरण गरिएको सञ्चालक समिति अध्यक्ष प्रसादसिंह लिम्बुले जानकारी दिए । ‘जति थियो वितरण गरिसक्यौँ ।’ उहाँले भन्नुभयो,‘लाइनमा बसेर मल नपाउनेलाइ अर्काे पटक दिन्छौँ ।’
नगरपालिकाको सिफारिसमा संस्थाले साल्ट ट्रेडिङ विराटनगरबाट ल्याएर सबैलाई मल वितरण गरिँदै आएको संचालक समिति सदस्य दुर्गाप्रसाद गौतमले जानकारी दिए । ‘त्यहाँ नै मलको अभाव छ । संस्थालाई उपलब्ध भएजति सवै वितरण गरिन्छ ।’
सहकारी संस्थाहरु मार्फत मल लिनेको घुइचो लागेर कोरोना संक्रमणको जोखिमका बेला सामाजिक दुरीसमेत कायम हुन नसकेको स्थानीय अगुवा राजेन्द्रप्रसाद सापकोटा चिन्ता व्यक्ति गरे ।
रतुवामाई नगरपालिकाका कृषि शाखा प्रमुख नरहरी निरौलाले साल्ट ट्रेडिङ र कृषि सामाग्रीमै मल अभाव भएकाले ग्रामिण क्षेत्रमा त्यसको असर परेको बताए । उनले रतुवामाई नगरपालिकामा यो सिजनमा ४ हजार बोरा मल आवश्यक भएपनि ५० प्रतिशत मात्र उपलब्ध भएको जानकारी दिए ।
निरौलाले रतुवामाईमा विभिन्न १८ सहकारी संस्थाहरु मार्फत मल विक्रि वितरण भइरहेको बताए । दक्षिणपूर्वी मोरङका सुनवर्षी, रंगेली नगरपालिका, धनपालथान र कटहरी गाउँपालिकामा पनि मल अभाव रहेको कृषकहरुले बताएका छन् ।