विराटनगर । सुनसरी – मोरङका औद्योगिक करिडोर भित्र रहेका उद्योग प्रतिष्ठानहरूले सरकारले तोकेको न्युनतम पारिश्रमिक र श्रमिकलाई योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा कोष लागू नगरिएको पाइएको छ ।
संयुक्त ट्रेड युनियन समन्वय केन्द्र (जेटियुसीसी) सुनसरी – मोरङका औद्योगिक करिडोर भित्र रहेका उद्योग प्रतिष्ठानहरू निरीक्षणको क्रममा यस्तो पाइएको हो ।
सरकारले राजपत्रमा सूचना जारी लागू हुने गरी क्षेत्रगत आधारमा न्यूनतम मासिक, दैनिक, घण्टाको पारिश्रमिक तोकिदिएको थियो । सरकारले पारिश्रमिक लागू गरेको वर्षौ बितिसक्दा पनि यहाँका अधिकांश रोजगारदाताले यो व्यवस्था कार्यान्वयनमा ल्याएका छैनन् ।
अखिल नेपाल ट्रेड युनियन महासंघको केन्द्रीय उपमहासचिव उपेन्द्र रायले सरकारले राजपत्रमा निकालेको न्यूनतम पारिश्रमिक अधिकांश क्षेत्रमा अझै कार्यान्वयन नगरिएको बताए । ‘जहाँजहाँ युनियनहरू छन्, त्यहाँत्यहाँ मात्रै कार्यान्वयनमा आएको पाइएको छ,’ उनले भने, ‘युनियनहरू बलियो भएका उद्योग प्रतिष्ठानहरूमा न्यूनतम पारिश्रमिक लागू भएको छ । तर, अधिकांश क्षेत्रमा तोकिएको न्यूनतम पारिश्रमिक श्रमिकले पाएका छैनन् ।’
उद्योग प्रतिष्ठानको निरीक्षणपछि विराटनगरमा आयोजित श्रमिकका सवालहरु बिषयक छलफल कार्यक्रममा सरकारले तोकेको न्यूनतम पारिश्रमिक पनि कार्यन्वयन नहुदा श्रमिकको सामान्य जीवनयापनसमेत नचल्ने अवस्था आएको बताए । आकासिँदो महँगीको अवस्थामा श्रमिकहरूको जीवनयापन नै कठिन बनेको भन्दै न्यूनतम पारिश्रमिक २५ हजार पु¥याएर कार्यन्वयन गरेरे लैजानुपर्नेम ाजोड दिए ।
सरकारले तोकेको श्रमिकको न्यूनतम पारिश्रमिक मासिक १५ हजार रुपैयाँमात्रै छ । श्रमिकले दैनिक ५ सय ७७ रुपैयाँ र प्रतिघण्टा ७७ रुपैयाँ न्यूनतम पारिश्रमिक पाउँदै आएका छन् । श्रमिकले न्यूनतम पारिश्रमिक ९ हजार ३८५ मा महँगी भत्ता ५६१५ थप गरी १५ हजार रुपैयाँ पाउँछन् । यसका अतिरिक्त श्रम ऐनअनुसार सञ्चयकोष, उपदानसहितका सुविधा पनि उद्योग, प्रतिष्ठानले उपलब्ध गराउनुपर्ने हुन्छ । यही पारिश्रमिकसमेत कतिपय रोजगारदाताले लागू गरेका छैनन् ।
कार्यक्रममा देशका सबै क्षेत्रमा कार्यरत श्रमिकहरूको पारिश्रमिकमा एकरुपता ल्याउने गरी मासिक पारिश्रमिक कम्तीमा २५ हजार रुपैयाँ कायम गरेर कार्यन्व्यनमा लैजानुपर्ने उनीहरुले जोड दिए । उनीहरुले योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा कोष पनि लागू गरेर लैजान जोड दिएका छन् ।
कार्यक्रममा जेटियुसीसी अध्यक्ष तथा ट्रेड युनियन कांग्रेसका केन्द्रीय अध्यक्ष योगेन्द्र कुमाल, अखिल नेपाल ट्रेड युनियन माहासंघ केन्द्रीय अध्यक्ष जगत सिंखडा, जिफन्ट केन्द्रीय अध्यक्ष विनोद श्रेष्ठ तथा टे«ड युनियनका प्रदेशका अध्यक्ष, जिल्ला अध्यक्षहरुको उपस्थिती रहेको थियो ।